Oosterbeek is een van de meest geliefde woonplaatsen van Gelderland, fraai gelegen tussen de Veluwe en de uiterwaarden van de Nederrijn. Vanaf het NS-station maakten we een afwisselende wandeling door bos en open veld naar Arnhem, een afstand van 15 km. Daarbij volgden we grotendeels het traject van de NS-wandeling tussen het NS-station van Oosterbeek en Station Arnhem Centraal.
Vanaf het station wandel je eerst door rustige straten met fraaie huizen en villa’s, die van een zekere welstand getuigen. Via het landgoed De Hemelse Berg bereik je een beekdal met daarin Heveadorp, een merkwaardig dorp dat tegen de stuwwal van de Veluwe aan ligt. Het bestaat deels uit rietenkaphuizen, die in de jaren twintig gebouwd zijn voor arbeiders van de plaatselijke rubberfabriek Hevea (later Vredestein). Tussen de wereldoorlogen kwamen dergelijke woonvoorzieningen in Europa wel meer voor, bijvoorbeeld in Best (Schoenfabriek Bata) en het Duitse Essen (Margarethenhöhe van Krupp). De huizenblokken zijn vernoemd naar de gebieden waar de rubber vandaan kwam: Borneo, Java, Sumatra. De wijk werd jarenlang verwaarloosd en uiteindelijk dreigde totale afbraak, maar een woningcorporatie heeft ze eind vorige eeuw van de ondergang gered.
De Oude Kerk van Oosterhout, fraai aan de rand van de uiterwaarden gelegen, is een van de oudste van Nederland. Delen van het tufstenen schip dateren nog uit de Karolingische tijd, tussen de 8e en 10e eeuw. De toren is uit de 14e eeuw en is eveneens van tufsteen.
In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk deels verwoest; de omgeving was het toneel van zware gevechten tijdens Operatie Market Garden, zoals verbeeld in de filmklassieker A Bridge Too Far . Nog altijd is de kerk een pelgrimsoord, vooral rond de Airborne-wandeltocht ter herdenking aan deze geallieerde operatie, die grotendeels mislukte en veel slachtoffers eiste.
Na de Oude Kerk gaat de wandeling door de uiterwaarden oostwaarts naar het landschapspark Duno, met een klimmetje (60m) naar het uitzichtpunt de Hunnenschans. Hier zijn resten van een middeleeuwse versterking gevonden. Het valt niet moeilijk te bedenken waarom die juist hier stond. Het uitzicht over de Rijn en Arnhem tot de Duitse grens is prachtig.
In de uiterwaarden heb je in noordelijke richting mooi uitzicht op de tot 60 m hoge stuwwal, die de rand van de Veluwe vormt en steil naar de Rijn afdaalt.
Nadat je onder het spoor door bent gelopen, sla je linksaf richting het landgoed Mariëndaal, een fraai bosgebied met monumentale beuken, waarin beekjes stromen die door kloosterlingen gegraven zijn. Deze sprengenbeekjes dienden als watervoorziening voor de vele papier- en graanmolen aan de rand van het Veluwemassief.
Je bereikt Arnhem en loopt door de wijk Lombok, waarvan de bouw eind 19e eeuw als sociaal project begon. Oorspronkelijk waren dit veelal eenkamerwoningen met een zolderverdieping. Opvallend zijn de brede straten, die ruimte bieden aan groenvoorzieningen. Dat paste in de doelstellingen van de bouwers, die de arme arbeiders een goede woonomgeving wilden bieden. De kleine arbeiderswoningen en de bewaarschool staan inmiddels op de monumentenlijst. Een groter contrast met het moderne station van Arnhem, even verderop, is nauwelijks denkbaar. Hier eindigt de wandeling en kun je de trein terug naar Oosterbeek nemen.
