Wandelen van Kanne naar fort Eben-Emael

Het startpunt van deze aantrekkelijke wandeling is het Vlaamse dorp Kanne, vlak over de Nederlandse grens bij Maastricht in het Jekerdal. Het dorp wordt in tweeën gedeeld door het Albertkanaal, dat hier diep in de mergel van de heuvelrug ingesneden ligt. Vooralsnog lopen we van het kanaal af in de richting van de Sint-Pietersberg, in België Plateau van Caestert geheten.

Als we achterom kijken, hebben we een fraai uitzicht op Kanne en het Jekerdal. We passeren de Nederlandse grens en klimmen omhoog richting D’n Observant, een kunstmatige stortheuvel van 171 meter hoog, die is opgeworpen met de afgegraven deklagen van de ENCI-cementgroeve. Je kunt de heuvel verder beklimmen voor een panoramisch uitzicht vanaf de top, of gewoon links laten liggen.

Eenmaal boven lopen we België weer in en passeren de plek waar het in 1972 afgebrande en toen al vervallen kasteel van Caestert stond, en even verderop de Hoeve Caestert, die gerestaureerd wordt. De restanten getuigen ervan hoe zowel het Belgische als het Nederlandse deel van het Sint-Pietersbergplateau jarenlang ten prooi was aan exploitatie door de cementindustrie. We kunnen we rechts aanhoudend helemaal doorlopen tot aan het eind van de heuvel, die hier een soort klif vormt en een fraai uitzicht biedt op het punt waar het Kanaal van Ternaaien in het Albertkanaal uitkomt. De brug in de verte zullen we straks passeren. Sommige landkaarten suggereren dat je hier kunt afdalen naar de oever van het Albertkanaal of het Kanaal van Ternaaien, maar dat is echt alleen met een klimtouw en karabiners mogelijk. Op sommige punten moet je zelfs oppassen niet weg te glijden, de afgrond is niet beveiligd!

Door de aanlag van het Albertkanaal, dat vlak voor de Tweede Wereldoorlog met de hand werd uitgegraven en Luik met Antwerpen verbindt, is een ruim 60 meter diepe kloof met bijna loodrechte wanden in het kalksteenplateau ontstaan; ooit liep hier de verbindingsweg van Maastricht naar Luik.

We moeten over het plateau weer teruglopen om aan de oostzijde te kunnen afdalen naar de het Albertkanaal. Uit de Franstalige straatnaamborden blijkt dat we inmiddels de taalgrens gepasseerd zijn, ook de rest van de wandeling loopt bijna geheel door Wallonië. We passeren het sluizencomplex in het kanaal van Ternaaien, met een hoogteverschil van 15 meter, dat de doorvaart tussen de Maas en het Albertkanaal mogelijk maakt. Aan de aanleg ging een hoop gesteggel tussen Nederland en België vooraf. Hier ligt ook een bunker, die via een onderaardse tunnel met het Fort Eben- Emael is verbonden. Daar komen we later nog langs. We lopen via de Quai de Castel naar de Pont de Lanaye, die een weids uitzicht op de omgeving biedt. Meteen na de brug beklimmen we via steile traptreden de Sint-Pietersberg nogmaals, nu vanaf de oostzijde.

Eenmaal op het plateau aangekomen zien we diverse merkwaardige bouwwerken: een soort bunker en langs de bosrand een ufo-achtig gebouw, dat een geschutskoepel blijkt te zijn. Het zijn onderdelen van het grotendeels ondergrondse Fort Eben-Emael, dat na de Eerste Wereldoorlog door België werd gebouwd ter bescherming tegen dreigingen uit het oosten.

In het uitgestrekte fortcomplex waren ruim 1200 militairen gelegerd, maar het bracht niet de gewenste bescherming, want de Duitsers slaagden er in mei 1940 in om het fort razendsnel te veroveren door middel van een verrassingsaanval en het gebruik van innovatieve strijdmiddelen, zoals parachutisten, zweefvliegtuigen en een nieuw soort springladingen. Het voormalige fort is nu voor het publiek geopend en een tentoonstelling biedt een interessant overzicht van de strijd in de meidagen van 1940.

We vervolgen de wandeling door het Jekerdal richting Kanne en kunnen met eigen ogen aanschouwen hoe bevers al een eind gevorderd zijn om alle bomen langs het riviertje om te knagen (ook tussen Kanne en Maastricht is dat het geval). Curieus is dat de Jeker vlak na de jachthaven via een duiker onder het Albertkanaal door loopt. Vlak daarna bereiken we via een fraaie brug over het Albertkanaal het startpunt van de wandeling in Kanne weer.